نحوه انتخاب فلنج مناسب برای پروژه‌های نفتی

انتخاب فلنج مناسب برای پروژه‌های نفتی، یکی از تصمیمات حیاتی در طراحی و اجرای خطوط انتقال، واحدهای فرآیندی، و سیستم‌های تحت فشار است. یک انتخاب اشتباه می‌تواند منجر به نشتی، توقف عملیات و هزینه‌های سنگین شود.

در این مقاله، راهنمایی گام‌به‌گام برای انتخاب صحیح فلنج در پروژه‌های نفت، گاز و پتروشیمی را ارائه می‌دهیم.

1. فلنج چیست و چرا اهمیت دارد؟

فلنج (Flange) یک اتصال‌دهنده مکانیکی است که برای اتصال لوله‌ها، شیرآلات، تجهیزات و ابزار دقیق استفاده می‌شود. فلنج‌ها امکان باز و بسته کردن سریع اتصالات را فراهم می‌کنند و در پروژه‌های نفتی که نیاز به تعمیر و نگهداری مداوم وجود دارد، نقش حیاتی دارند.

2. انواع فلنج‌های صنعتی مورد استفاده در صنایع نفت و گاز

1. Welding Neck Flange (فلنج گلودار جوشی)

 مشخصات: دارای گردن بلند مخروطی برای جوشکاری به لوله
 اتصال: جوش نفوذی (Butt Weld)
 کاربرد: فشار و دمای بالا، سرویس‌های حیاتی (مثل خطوط بخار، نفت و گاز)
 مزایا: مقاومت بالا در برابر تنش، نشت بسیار کم
 استاندارد: ASME B16.5

2. Slip-On Flange (فلنج اسلیپ آن / روی لوله)

 مشخصات: لوله از داخل آن عبور کرده و سپس جوش داده می‌شود
 اتصال: جوش لب به بیرون (Fillet Weld) از دو طرف
 کاربرد: سیستم‌های با فشار پایین تا متوسط
 مزایا: نصب آسان، هزینه کمتر از گلودار
محدودیت: استحکام کمتر نسبت به Welding Neck

3. Socket Weld Flange (فلنج ساکت ولد / رزوه داخلی)

 مشخصات: لوله داخل نشیمنگاه فلنج قرار می‌گیرد
 اتصال: جوش بیرونی
 کاربرد: لوله‌های قطر کم و سیستم‌های فشار بالا
 مزایا: بدون نیاز به جوش داخلی، مناسب برای سیستم‌های نشت‌حساس

4. Lap Joint Flange (فلنج لپ جوینت / همراه Stub End)

مشخصات: خود فلنج با لوله تماس ندارد، همراه با یک قطعه Stub End استفاده می‌شود
 اتصال: اتصال غیر مستقیم
 کاربرد: سیستم‌هایی که نیاز به جداسازی مکرر دارند
 مزایا: امکان چرخش فلنج، صرفه‌جویی در هزینه در سایز بالا
 مناسب برای: لوله‌های با پوشش خاص یا خوردگی‌پذیر

5. Blind Flange (فلنج کور)

مشخصات: بدون سوراخ مرکزی
 اتصال: بستن انتهای خطوط
 کاربرد: مسدود کردن لوله‌ها، شیرآلات یا تجهیزات
 مزایا: آب‌بندی کامل، دسترسی آسان برای بازرسی و تعمیر

6. Threaded Flange (فلنج رزوه‌ای)

مشخصات: دارای رزوه داخلی برای پیچیدن به لوله
 اتصال: بدون نیاز به جوشکاری
 کاربرد: سیستم‌های فشار پایین یا مواد قابل اشتعال
 مزایا: نصب سریع، بدون جوش
محدودیت: مناسب برای فشار و دمای پایین

7. Orifice Flange (فلنج اوریفیس)

مشخصات: دارای سوراخ اندازه‌گیری (برای جریان‌سنج‌ها)
 کاربرد: سیستم‌های اندازه‌گیری جریان سیال
 اتصال: معمولاً گلودار یا Slip-on
 مزایا: امکان مانیتورینگ دقیق دبی سیال

8. Long Welding Neck Flange (فلنج گلودار بلند)

مشخصات: گردن بسیار بلند، جایگزین نازل مخازن
کاربرد: تانک‌ها، بویلرها، مخازن فشار بالا
مزایا: توزیع یکنواخت تنش، اتصال مستقیم به مخزن